|
Bu üchidin qaysi mohimken ?
| |
| AQQUSH | Дата: Суббота, 2007-11-03, 7:20 PM | Сообщение # 1 |
Сержант
Группа: Пользователи
Сообщений: 33
Статус: Offline
| Bu üchidin qaysi mohimken ?
Bügün ataqliq xenzu tarixchisi simachenning(miladidin burun 145-86yilliri yashighan) tarixi xatirler namliq kitabini oqiwitip towendiki qurlar mini oygha saldi . Tarixtiki yawrupa jengnamilirida asasi urush bir ayalni tiragidiye qilip kishilik izzet hörmetni qoghdashni asasi orunda qoyghan bolsa batur tengriqut weten ziminini qoghdashtin ibaret omumning hayatliq asasini brinji orun'gha qoydi . Siz we bizningche qaysisi mohim ? Qini töwendiki qurlarni oqung!.
......Batur tengriqut texitke chiqqan waqitta, tongguslar qudretlik el idi . Ular baturning atisini öltürüp textke chiqqinini anglap,tümendin qalghan tulparni sorap,baturgha elchi ewetdu . Batur etrapidiki mensepdarlarni chaqirip meslihet salghanda, mensepdarlar : ( Tulpar at hun élining tewerük éti . Birilmisun) diyshidu. Batur:(Xoshnimiz bolghan eldin bir atnimu ayaymizmu?) deydu we atni tongguslargha biriwitidu .Tongguslar baturni qorqunchaq hisaplap uzun ötmey , baturning alchisini sorap baturgha yene elchi ewetidu. Batur mensepdarliridin meslihet sorighinida ,mensepdarlar ghezeplinip:( Tongguslar yolsuzluq qilip alchi soraptu, ularning edibini bireyli !) waqirshidu ,batur bolsa :(xoshnimiz bolghan eldin bir ayalni ayaymizmu?)dep yaxshi körüp alghan alchisini tongguslargha biriwitidu . Tongguslar xani barghanche körenglep gheripke hujum qilidu . Tongguslar blen honlarning arliqida 1000 chaqirimdin oshuq kilidighan bir insi---jin yoq tashlanduq yer bolup, her ikki terep mushu yerning ikki terpige kepilerni yasap , qarawullarni qoyati . Tongguslar batur tengriqutqa elchi ewetip  Siler honlar bizning qarawulxanimiz aldidiki tashlanduq bosh yerge ayagh basquchi bolmangla ,u yern biz igelllimekchimiz )deydu. Batur mensepdarlirini yighip yene meslihet sorighanda , mensepdarlarning beziliri: (Uyerni biz tashliwetken , uni ber sekmu bolidu, bermisekmu bolidu) diyishidu, buni anglap derghezep bolghan batur
(Yer zimin döletnng asasi, nime üchün ziminimizni birdikenmiz ?) deydu .We zimin bireyli digüchilerning hemmisining kallisini alidu . Batur tengriqut yürüshke atlinip ,el ichide yürüshke chiqmighanlarning kallisi ilinidighanliqini jakarlaydu. Shuning bilen sheriqqe --tongguslar üstige yürüsh qilidu .Ezeldin baturni közge ilmay kelgen tongguslarning héchqandaq teyyarliqi yoq idi ,. Batur qoshun bilen kilip tongguslar xanini tarmar qilip , ahalisini esir ilip, mal mülkini ghenimet ilip qaytidu. Batur gheripke yawchilar üstige yürüsh qilip yawchilarni sürüp chiqiridu. Jenupta lufen xanini, xwangxi deryasining jenubidiki beyan xanini özige qartiwalidu .( Chinshixwang) dewride mingtiyen honlardi tartiwalghan yerlerning hemmisini qayturwilip , deryaning jenubidiki qedimqi qorulni xen xaqanliqi bilen chigra qilip taki juna ,pushi digen yerlergiche yitip kélidu ......
Apturi : simachen
( Tarixi xatirler ) 399 .400- Bet
1987-Yili uyghurche birnji neshiri . Bügün ataqliq xenzu tarixchisi simachenning(miladidin burun 145-86yilliri )
Ilimge qoshulup kelse ger bir gherez,
U ilim emestur belki bir merez.
Сообщение отредактировал AQQUSH - Суббота, 2007-11-03, 7:28 PM |
| |
| |
| Sayahetchi | Дата: Суббота, 2007-11-03, 8:06 PM | Сообщение # 2 |
Admin
Группа: Администраторы
Сообщений: 115
Статус: Offline
| بۇ ئۈچىدىن قايسى موھىمكەن ؟
بۈگۈن ئاتاقلىق خەنزۇ تارىخچىسى سىماچەننىڭ(مىلادىدىن بۇرۇن 145-86يىللىرى ياشىغان) تارىخى خاتىرلەر ناملىق كىتابىنى ئوقىۋىتىپ توۋەندىكى قۇرلار مىنى ئويغا سالدى . تارىختىكى ياۋرۇپا جەڭنامىلىرىدا ئاساسى ئۇرۇش بىر ئايالنى تىراگىدىيە قىلىپ كىشىلىك ئىززەت ھۆرمەتنى قوغداشنى ئاساسى ئورۇندا قويغان بولسا باتۇر تەڭرىقۇت ۋەتەن زىمىنىنى قوغداشتىن ئىبارەت ئومۇمنىڭ ھاياتلىق ئاساسىنى برىنجى ئورۇنغا قويدى . سىز ۋە بىزنىڭچە قايسىسى موھىم ؟ قىنى تۆۋەندىكى قۇرلارنى ئوقۇڭ!.
......باتۇر تەڭرىقۇت تەخىتكە چىققان ۋاقىتتا، توڭگۇسلار قۇدرەتلىك ئەل ئىدى . ئۇلار باتۇرنىڭ ئاتىسىنى ئۆلتۈرۈپ تەختكە چىققىنىنى ئاڭلاپ،تۈمەندىن قالغان تۇلپارنى سوراپ،باتۇرغا ئەلچى ئەۋەتدۇ . باتۇر ئەتراپىدىكى مەنسەپدارلارنى چاقىرىپ مەسلىھەت سالغاندا، مەنسەپدارلار : ( تۇلپار ئات ھۇن ئېلىنىڭ تەۋەرۈك ئېتى . بىرىلمىسۇن) دىيشىدۇ. باتۇر:(خوشنىمىز بولغان ئەلدىن بىر ئاتنىمۇ ئايايمىزمۇ؟) دەيدۇ ۋە ئاتنى توڭگۇسلارغا بىرىۋىتىدۇ .توڭگۇسلار باتۇرنى قورقۇنچاق ھىساپلاپ ئۇزۇن ئۆتمەي ، باتۇرنىڭ ئالچىسىنى سوراپ باتۇرغا يەنە ئەلچى ئەۋەتىدۇ. باتۇر مەنسەپدارلىرىدىن مەسلىھەت سورىغىنىدا ،مەنسەپدارلار غەزەپلىنىپ:( توڭگۇسلار يولسۇزلۇق قىلىپ ئالچى سوراپتۇ، ئۇلارنىڭ ئەدىبىنى بىرەيلى !) ۋاقىرشىدۇ ،باتۇر بولسا :(خوشنىمىز بولغان ئەلدىن بىر ئايالنى ئايايمىزمۇ؟)دەپ ياخشى كۆرۈپ ئالغان ئالچىسىنى توڭگۇسلارغا بىرىۋىتىدۇ . توڭگۇسلار خانى بارغانچە كۆرەڭلەپ غەرىپكە ھۇجۇم قىلىدۇ . توڭگۇسلار بلەن ھونلارنىڭ ئارلىقىدا 1000 چاقىرىمدىن ئوشۇق كىلىدىغان بىر ئىنسى---جىن يوق تاشلاندۇق يەر بولۇپ، ھەر ئىككى تەرەپ مۇشۇ يەرنىڭ ئىككى تەرپىگە كەپىلەرنى ياساپ ، قاراۋۇللارنى قوياتى . توڭگۇسلار باتۇر تەڭرىقۇتقا ئەلچى ئەۋەتىپ ساد سىلەر ھونلار بىزنىڭ قاراۋۇلخانىمىز ئالدىدىكى تاشلاندۇق بوش يەرگە ئاياغ باسقۇچى بولماڭلا ،ئۇ يەرن بىز ئىگەلللىمەكچىمىز )دەيدۇ. باتۇر مەنسەپدارلىرىنى يىغىپ يەنە مەسلىھەت سورىغاندا ، مەنسەپدارلارنىڭ بەزىلىرى: (ئۇيەرنى بىز تاشلىۋەتكەن ، ئۇنى بەر سەكمۇ بولىدۇ، بەرمىسەكمۇ بولىدۇ) دىيىشىدۇ، بۇنى ئاڭلاپ دەرغەزەپ بولغان باتۇر
(يەر زىمىن دۆلەتنڭ ئاساسى، نىمە ئۈچۈن زىمىنىمىزنى بىردىكەنمىز ؟) دەيدۇ .ۋە زىمىن بىرەيلى دىگۈچىلەرنىڭ ھەممىسىنىڭ كاللىسىنى ئالىدۇ . باتۇر تەڭرىقۇت يۈرۈشكە ئاتلىنىپ ،ئەل ئىچىدە يۈرۈشكە چىقمىغانلارنىڭ كاللىسى ئىلىنىدىغانلىقىنى جاكارلايدۇ. شۇنىڭ بىلەن شەرىققە --توڭگۇسلار ئۈستىگە يۈرۈش قىلىدۇ .ئەزەلدىن باتۇرنى كۆزگە ئىلماي كەلگەن توڭگۇسلارنىڭ ھېچقانداق تەييارلىقى يوق ئىدى ،. باتۇر قوشۇن بىلەن كىلىپ توڭگۇسلار خانىنى تارمار قىلىپ ، ئاھالىسىنى ئەسىر ئىلىپ، مال مۈلكىنى غەنىمەت ئىلىپ قايتىدۇ. باتۇر غەرىپكە ياۋچىلار ئۈستىگە يۈرۈش قىلىپ ياۋچىلارنى سۈرۈپ چىقىرىدۇ. جەنۇپتا لۇفەن خانىنى، خۋاڭخى دەرياسىنىڭ جەنۇبىدىكى بەيان خانىنى ئۆزىگە قارتىۋالىدۇ .( چىنشىخۋاڭ) دەۋرىدە مىڭتىيەن ھونلاردى تارتىۋالغان يەرلەرنىڭ ھەممىسىنى قايتۇرۋىلىپ ، دەريانىڭ جەنۇبىدىكى قەدىمقى قورۇلنى خەن خاقانلىقى بىلەن چىگرا قىلىپ تاكى جۇنا ،پۇشى دىگەن يەرلەرگىچە يىتىپكېلىدۇ ...... ئاپتۇرى : سىماچەن ( تارىخى خاتىرلەر ) 399 .400- بەت 1987-يىلى ئۇيغۇرچە بىرنجى نەشىرى . بۈگۈن ئاتاقلىق خەنزۇ تارىخچىسى سىماچەننىڭ(مىلادىدىن بۇرۇن 145-86يىللىرى )
|
| |
| |
| Sayahetchi | Дата: Суббота, 2007-11-03, 8:09 PM | Сообщение # 3 |
|
Admin
Группа: Администраторы
Сообщений: 115
Статус: Offline
| Бу үчидин қайси моһимкән ?
Бүгүн атақлиқ хәнзу тарихчиси симачәнниң(миладидин бурун 145-86йиллири яшиған) тарихи хатирләр намлиқ китабини оқивитип товәндики қурлар мини ойға салди . Тарихтики яврупа жәңнамилирида асаси уруш бир аялни тирагидийә қилип кишилик иззәт һөрмәтни қоғдашни асаси орунда қойған болса батур тәңриқут вәтән зиминини қоғдаштин ибарәт омумниң һаятлиқ асасини бринжи орунъға қойди . Сиз вә бизниңчә қайсиси моһим ? Қини төвәндики қурларни оқуң!.
......Батур тәңриқут тәхиткә чиққан вақитта, тоңгуслар қудрәтлик әл иди . Улар батурниң атисини өлтүрүп тәхткә чиққинини аңлап,түмәндин қалған тулпарни сорап,батурға әлчи әвәтду . Батур әтрапидики мәнсәпдарларни чақирип мәслиһәт салғанда, мәнсәпдарлар : ( Тулпар ат һун елиниң тәвәрүк ети . Бирилмисун) дийшиду. Батур:(Хошнимиз болған әлдин бир атниму аяймизму?) дәйду вә атни тоңгусларға биривитиду .Тоңгуслар батурни қорқунчақ һисаплап узун өтмәй , батурниң алчисини сорап батурға йәнә әлчи әвәтиду. Батур мәнсәпдарлиридин мәслиһәт сориғинида ,мәнсәпдарлар ғәзәплинип:( Тоңгуслар йолсузлуқ қилип алчи сорапту, уларниң әдибини бирәйли !) вақиршиду ,батур болса :(хошнимиз болған әлдин бир аялни аяймизму?)дәп яхши көрүп алған алчисини тоңгусларға биривитиду . Тоңгуслар хани барғанчә көрәңләп ғәрипкә һужум қилиду . Тоңгуслар блән һонларниң арлиқида 1000 чақиримдин ошуқ килидиған бир инси---жин йоқ ташландуқ йәр болуп, һәр икки тәрәп мушу йәрниң икки тәрпигә кәпиләрни ясап , қаравулларни қояти . Тоңгуслар батур тәңриқутқа әлчи әвәтип сад Силәр һонлар бизниң қаравулханимиз алдидики ташландуқ бош йәргә аяғ басқучи болмаңла ,у йәрн биз игәлллимәкчимиз )дәйду. Батур мәнсәпдарлирини йиғип йәнә мәслиһәт сориғанда , мәнсәпдарларниң бәзилири: (Уйәрни биз ташливәткән , уни бәр сәкму болиду, бәрмисәкму болиду) дийишиду, буни аңлап дәрғәзәп болған батур
(Йәр зимин дөләтнң асаси, нимә үчүн зиминимизни бирдикәнмиз ?) дәйду .Вә зимин бирәйли дигүчиләрниң һәммисиниң каллисини алиду . Батур тәңриқут йүрүшкә атлинип ,әл ичидә йүрүшкә чиқмиғанларниң каллиси илинидиғанлиқини жакарлайду. Шуниң билән шәриққә --тоңгуслар үстигә йүрүш қилиду .Әзәлдин батурни көзгә илмай кәлгән тоңгусларниң һечқандақ тәйярлиқи йоқ иди ,. Батур қошун билән килип тоңгуслар ханини тармар қилип , аһалисини әсир илип, мал мүлкини ғәнимәт илип қайтиду. Батур ғәрипкә явчилар үстигә йүрүш қилип явчиларни сүрүп чиқириду. Жәнупта луфән ханини, хваңхи дәрясиниң жәнубидики бәян ханини өзигә қартивалиду .( Чиншихваң) дәвридә миңтийән һонларди тартивалған йәрләрниң һәммисини қайтурвилип , дәряниң жәнубидики қәдимқи қорулни хән хақанлиқи билән чигра қилип таки жуна ,пуши дигән йәрләргичә йитип келиду ......
Аптури : симачән
( Тарихи хатирләр ) 399 .400- Бәт
1987-Йили уйғурчә бирнжи нәшири . Бүгүн атақлиқ хәнзу тарихчиси симачәнниң(миладидин бурун 145-86йиллири)
|
| |
| |
|
