Главная страница ساياھەتچى تور بېتىنىڭ مۇنبىرى Регистрация

Вход

Приветствую Вас Гость | RSS Пятница, 2024-03-29, 10:07 AM
[ Новые сообщения-yingi xewerler · Участники-ezalar · Правила форума · Поиск-izdesh · RSS ]
  • Страница 1 из 1
  • 1
Модератор форума: Sayahetchi  
Форум * Munber » Ezimetler - Персоны » Ataqliq uyghurlar » Mirsultan Osmanov (Мирсултан Османов)
Mirsultan Osmanov
SayahetchiДата: Среда, 2007-11-14, 10:09 PM | Сообщение # 1
Admin
Группа: Администраторы
Сообщений: 115
Статус: Offline

Mirsultan Osmanov 1929-yili 7-ayning 31-küni Qazaqistanning Yarkent shehirige qarashliq Aqkent yézisida tughulghan. 1932-Yili atan-anisi bilen Ghulja nahiyisige köchüp kelgen. 1935-Yildin 1940-yilghiche Ghulja sheher «ayding» bashlan'ghuch mektipide oqughan. 1943-Yili Ghulja gimnaziyisini püttürgen. 1945-Yilidin 1951-yilighiche Ili gézitxanisida herp tizghuchi we korréktor bolup ishligen.

1951-Yilidin 1957-yilighiche sabiq merkiziy milletler institutida oqughan, bir yildin kéyin shu mektepke oqutquchiliqqa teyinlinip, til fakultétidiki ikki qarar xenzu oqughuchilargha uyghur tilidin ders bergen.
Mirsultan osmanov 1957-yili Shinjanggha qaytip kélip, 1965-yilighiche sabiq Shinjang institutining til-edebiyet fakultétidiki oqughuchilargha hazirqi zaman uyghur tili we omumiy tilshunasliq derslirini ötken.
1965-Yilidin 1978-yilining axirighiche Shinjang Uyghur Aptonom Rayonluq milletler til-yéziq xizmiti komitétining tetqiqat bölümide uyghur til-yéziqi tetqiqat xizmiti bilen shughullandi. U oqutquchiliq, tetqiqat xizmitini emeliyet bilen birleshtürüp ilgiri-kéyin Lopnur, Qeshqer, Xoten, Yeken, Qaghiliq, Maralbéshi, Mekit, Kelpin, Aqsu, Kucha, Turpan, Qumul, Pichan qatarliq jaylarda uyghur tili boyiche, Ürümchining Nensen rayoni, Altay, Künes yaylaqlirida qazaq tili boyiche til tekshürüshliride bolghan.
Mirsultan ependi «Türkiy tillar diwani»ning hazirqi zaman uyghur tili we xenzu tilidiki terjimisini ishlesh munasiwiti bilen 1979-yili Shinjang Uyghur Aptonom Rayonluq ijtima'iy penler akadémiyisige yötkilip, «diwan»ning 1-, 2-tomlirining muherrirlikini ishligen.
1980-Yili «diwan»ning 3-tomini tehrirlesh jeryanida, tilshunas Ibrahim Muti'i bilen Qeshqerge tekshürüshke bérip, Mehmut Qeshqeriyning qebrigahigha munasiwetlik katta eser «mesnewiy shérip»ni bayqighan. Shu qétimliq tekshürüshining netijisi süpitide tilshunas Ibrahim Muti'i bilen birlikte «Mehmut Qeshqeriyning yurti, hayati we maziri toghrisida» dégen maqalini élan qilghan. Bu maqale deslepte «Tarim» zhurnilining 1984-yilliq 3-sanida, kéyin eyni yillarda Baku shehiride rus tilida neshr qilinidighan «Sowét türkologiyisi» zhurnilining 1987-yilliq 3-sanida élan qilin'ghan. Almutada qerelsiz neshr qilinidighan «uyghur tili boyiche tekshürüshler» namliq mejmu'emu bu maqalini köchürüp bésip tehrir ilawisi qoshup eserning ilmiy qimmitini mu'eyyenleshtürgen.
Mirsultan osmanov yene «memlikitimizning 11-esirdiki meshhur türkologi Mehmut Qeshqeri we uning "diwan"ida bayan qilin'ghan edebiy til heqqide deslepki mulahize» (1982-yili), «11-esrdiki türkiy til yadikarliqliridiki "z" herpi we u ipade qilghan tawush toghrisida» (1984-yili) qatarliq maqalilerni yézip, diwanshunasliq tetqiqatining qanat yéyishigha tégishlik hesse qoshqan.
Mirsultan ependining xizmiti 1989-yili Shinjang Uyghur Aptonom Rayonluq milletler til-yéziq xizmiti komitétigha yötkelgen.
Mirsultan osmanov xizmet jeryanida «hazirqi zaman uyghur tilidiki teqlid sözler toghrisida», «hazirqi zaman uyghur tilidiki rewishler toghrisida», «chaghatay tili toghrisida qarashlirimiz» (tilshunas xemit tömür bilen birlikte), « "Qutadghu bilik"te ipade qilin'ghan edebiy til toghrisida» (Xemit Tömür ependi, Amine Ghappar xaminllar bilen birlikte) qatarliq ilmiy maqalilerni, «xenzuche-uyghurche lughet» (kolléktip), «hazirqi zaman uyghur tilining imla lughiti» (mes'ul muherrir), «hazirqi zaman uyghur tilining teleppuz lughiti» (kolléktip), «hazirqi zaman uyghur tili di'aléktliri»… Qatarliq nurghun yirik eserlerni ishleshke qatnashti yaki özi ishlep chiqti, muherrirlikini ishlidi. Aspirantlargha uyghur tilidin ders bergendin bashqa, Shinjang Uniwérsitétida aspirantlarning magistérliq dissértatsiyesini yaqlash yighi'inlirigha bahalighuchi bolup qatnashti.
Ilmiy ziyaretliri jeryanida u yene Qazaqistan, Yaponiye, Türkiye qatarliq döletlerde uyghur tili mesililiri toghrisida léksiye sözlep alqishqa érishti.
Tilshunas ustaz Mirsultan Osmanov 1992-yili resmiy dem élishqa chiqqan bolsimu, tilshunasliq sahesidiki emgeklirini dawamlashturup kelmekte.

PS: Yollighuchi Ezimet ependim...

 
Форум * Munber » Ezimetler - Персоны » Ataqliq uyghurlar » Mirsultan Osmanov (Мирсултан Османов)
  • Страница 1 из 1
  • 1
Поиск:

Copyright MyCorp © 2006 Сайт управляется системой uCoz